Thông tin tự tử
Sự kiện chính
- Hàng năm có khoảng 800000 người chết do tự tử
- Có rất nhiều người có ý định tự tử và hộ thực hiện các hành động để tự tử mỗi năm
- Tự tử là nguyên nhân đứng thứ 2 gây tử vong ở độ tuổi từ 15-29
- Theo thống kê có tới 78% số vụ tự tử xảy ra ở các nước thu nhập thấp và trung bình
- Sử dụng thuốc trừ sâu, treo cổ và dùng dao, súng là một trong những cách thức tự sát phổ biến
Giới thiệu
Hàng năm có gần 800000 người chết do tự tử, trong cộng đồng số người đã có ý định tự tử còn cao hơn. Tự tử xảy ra là bi kịch với gia đình, cộng đồng và xã hội, đặc biệt là với những người thân của người đó. Thống kê năm 2015, tự tử là nguyên nhân đứng thứ 2 gây tử vong ở độ tuổi từ 15-29 tuổi.
Tự tử không chỉ xảy ra ở các quốc gia thu nhập cao mà xảy ra ở tất cả các quốc gia trên thế giới. Theo số liệu thống kê năm 2015, trên 78% số vụ tự tử xảy ra ở các nước thu nhập thấp và trung bình
Tự tử gây những hệ quả nặng nề đối với cộng đồng và xã hội. Tuy nhiên, tự tử có thể được ngăn chặn băng những biện pháp kịp thời với chi phí thấp. Với mỗi quốc gia, chính sách phòng chống tự tử cần phải được phối hợp toàn diện ỏ các cấp quản lý.
Nguy cơ
Có mối liên quan giữa tự tử và rối loạn tâm thần (đặc biệt, rối loạn trầm cảm và nghiện rượu) xảy ra ở các nước có thu nhập cao, nhiều vụ tự tử xảy ra một cách bộc phát khi cá nhân mắc phải những khủng hoảng trong cuộc sống mà không tìm ra cách giải quyết, chẳng hạn như tài chính vấn đề, mối quan hệ tan vỡ hoặc đau đớn, và bệnh tật kéo dài.
Ngoài ra, trải qua xung đột, thảm họa, bạo lực, lạm dụng, hoặc mất mát và một cảm giác cô độc cũng là nguyên nhân dẫn đến tự tử. Tỷ lệ tự tử cũng cao ở nhóm những người bị phân biệt đối xử, chẳng hạn như những người tị nạn và người di cư; người dân tộc; đồng tính nữ, đồng tính nam, lưỡng tính, chuyển giới, lưỡng giới (LGBTI); và tù nhân.
Phương pháp tự tử
Người ta ước tính rằng khoảng 30% các vụ tự tử trên toàn cầu là do thuốc trừ sâu tự ngộ độc, nhất là tại các khu vực nông nghiệp nông thôn ở các nước thu nhập thấp và thu nhập trung bình. Ngoài ra, một số phương pháp tự tử phổ biến khác như: treo cổ, dùng súng và vũ khí.
Một trong những chiến lược phòng chống tự tử có hiệu quả chính là hạn chế tối đa sự tiếp cận với những phương thức tự tử đối với những người có nguy cơ.
Phòng ngừa và kiểm soát
Một số các biện pháp phòng chống tự tử có thể áp dụng được ở cấp độ địa phương, khu phố và gia đình như:
- Hạn chế tối đa khả năng tiếp cận với các phương thức tự tử (ví dụ như thuốc trừ sâu, các loại vũ khí, thuốc độc)
- Thông tin truyền thông chính xác, có trách nhiệm;
- Áp dụng chính sách để giảm bớt việc sử dụng có hại của rượu;
- Phát hiện sớm các cá nhân có biểu hiện, có nguy cơ tự tử để có biện pháp xử trí, điều trị;
- Đào tạo cán bộ trong đánh giá và quản lý các hành vi tự tử;
- Theo dõi chăm sóc cho những người đã cố gắng tự tử và cung cấp hỗ trợ cộng đồng;
- Tự tử là một vấn đề phức tạp và do đó những nỗ lực ngăn ngừa tự tử đòi hỏi sự phối hợp và hợp tác toàn diện trong quản lý nhiều lĩnh vực của xã hội, bao gồm các lĩnh vực y tế và các lĩnh vực khác như giáo dục, lao động, nông nghiệp, kinh doanh, công lý, pháp luật, quốc phòng, chính trị, và các phương tiện truyền thông.
Thách thức và trở ngại
Sự ám ảnh và suy nghĩ tiêu cực
Với những người bị khủng hoảng tinh thần dẫn tới ý định tự tử khi họ cảm thấy mình cần được giúp đỡ nhưng lại không nhận được sự hỗ trợ từ bất kì ai. Chiến lược phòng chống tự tử có một điểm rất quan trọng đó là giúp những người này vượt qua sự ám ảnh và những suy nghĩ sai lệch. Trên thế giới chỉ có 28 quốc gia báo cáo về việc thực hiện chiến lược phòng chống tự tử và một số ít các quốc ra đưa phòng chống tự tử là ưu tiên hàng đầu trong việc bảo vệ sức khỏe người dân.
Nâng cao nhận thức của cộng đồng, xóa bỏ những rào cản tâm lý và suy nghĩ tiêu cực là một phần quan trọng trong chiến lược phòng chống tự tử.
Số liệu nghiên cứu
Trên thế giới, những số liệu và công trình nghiên cứu về tự tử còn rất hạn chế. Chỉ có 60 quốc gia đã công bố những số liệu về tự tử. Những báo cáo số liệu không chính xác sẽ ảnh hưởng lớn đến việc đánh giá được tầm quan trọng thực sự của vấn đề tự tử với các nhóm nguyên nhân khác (như tai nạn giao thông, đuối nước, bạo lực…).
Sự giám sát và quản các bệnh nhân có nguy cơ cao là cần thiết và rất quan trọng. Tuy vậy, mỗi quốc gia lại có những đặc điểm và phương thức tự tử khác nhau, vì vậy việc quản lý những bệnh nhân có nguy cơ tự tử là khác nhau dẫn đến những báo cáo số liệu thu thập có sự khác biệt.
Kiến nghị từ WHO
WHO cho rằng phòng chống tự tử là ưu tiên hàng đàu trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Báo cáo về số liệu tự tử trên toàn thế giới lần thứ nhất với chủ đề: "Ngăn chặn tự tử: Vấn đề toàn cầu" năm 2014 với mực đích nâng cao nhận thức về tầm quan trọng đối với những nỗ lực trong phòng chống tự tử và đặt ưu tiên hàng đầu với công cuộc này. WHO cũng khuyến khích các quốc gia thực hiện chiến lược phòng chống tự tử một cách toàn diện với sự phối hợp của các cấp quản lý.
Tự tử là một vấn đề hàng đầu được đưa ra trong tài liệu: "Những khó khăn trong chiến lược chăm sóc Sức khỏe Tinh thần" của WHO năm 2008, cung cấp những hướng dẫn dựa trên bằng chứng nghiên cứu về cung cấp các chăm sóc và hỗ trợ đối với các bện nhân có rối loạn tâm thần và sử dụng các chất gây nghiện.
Kế hoạch hành động về Sức khỏe và tinh thần của WHO giai đoạn 2013-2020, các nước thành viên đã cam kết nỗ lực để đạt mục tiêu toàn cầu: Giảm tỷ lệ tự tử xuống 10% vào năm 2020.